وکیل برای مطالبه وجه چک کیست؟
وکیل برای مطالبه وجه چک شخصی است که با آگاهی کامل از قوانین اعم از قوانین خاص و عام و آرای وحدت رویه سعی و تلاش می کند راهی را برای موکل خود انتخاب کند که سریع تر به نتیجه مطلوب خود برسد که همان مطالبه وجه چک می باشد.
وکیل مطالبه وجه چک توضیح می دهد:
یکی از مهم ترین و شایع ترین دعاوی که در مراجع قضایی مطرح می گردد مطالبه وجه چک می باشد در این مقاله نحوه ارائه این دادخواست و قانون جدید صدور چک و نحوه انتخاب وکیل چک به طور کامل بیان می گردد.
چک چیست؟
طبق ماده 310 قانون تجارت چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار نماید.
ماده یک قانون صدور چک اشعار می دارد:
- چک عادی؛ چگی است که اشخاص عهده بانک ها به حساب جاری خود صادر و دارنده آن تضمینی جز اعتبار صادرکننده آن ندارد.
- چک تایید شده؛ چکی است که اشخاص عهده بانک ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک محال علیه پرداخت وجه آن تایید می شود.
- چک تضمین شده ؛ چکی است که توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می شوند.
- چک مسافرتی ؛ چکی است که توسط بانک صادر وجه آن در هریک از شعب آن بانک یا توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می گردد.
نکته : چک های صادره عهده بانک هایی که طبق قوانین ایران در داخل کشور دایر شده یا می شوند هم چنین شعب آنها در خارج از کشور در حکم اسناد لازم الاجرا است.
نکته: در وصول چک از طریق اجرای ثبت فقط مبلغ چک از صادر کننده قابل مطالبه است .
نکته چک های صادره عهده بانک های واقع در خارج از کشور در حکم اسناد لازم الاجرا هستند.
نکته : دارنده چک نمی تواند وجه چک را از ظهرنویس از طریق اداره اجرای ثبت مطالبه کند بلکه فقط علیه صادر کننده می تواند اقدام نماید.
راه های مطالبه وجه چک طبق قانون :
برای مطالبه وجه چک راه های مختلفی وجود دارد از جمله مراجعه به دادسرا و شکایت کیفری چک بلامحل یا مراجعه به دادگاه حقوقی و مطالبه وجه چک با دادخواست حقوقی و در نهایت به اداره اجرای ثبت و درخواست صدور اجراییه می باشد.

درخواست اجراییه توسط اداره اجرای ثبت:
درخواست صدور اجراییه برای چک از این جهت که هزینه ای ندارد و خیلی سریع به نتیجه می رسد و امکان توقیف اموال صادرکننده آن وجود دارد اقدامی مناسب است ولی در این نوع شکایت دارنده به هیچ وجه نمی تواند دستور جلب بگیرد.
چک یک سند تجاری عادی می باشد که امروزه با پیشرفت اقتصادی و هم چنین تغییر نحوه مبادلات و معاملات اشخاص به علت سهولت در جابه جایی و سرعت در معاملات ترجیح می دهند از طریق چک و یا سایر اسناد تجاری استفاده نمایند که دربرخی موارد چک های صادره پس از مراجعه به بانک منجر به عدم موجودی می گردد که با صدور گواهی عدم پرداخت چک برگشت می خورد یا به اصطلاح چک برگه خورده است حال برای وصول و مطالبه مبلغ آن از دو روش مراجعه به محاکم دادگستری و مراجعه به اداره اجرای ثبت اسناد رسمی می توان اقدام نمود.
شکایت کیفری چک بلامحل :
در شکایت کیفری چک بلامحل دارنده چک صرف نظر از وجه چک مجازات طرف مقابل را تقاضا کرده است و همین ترس از اعمال مجازات انگیزه ای می شود که صادر کننده در جهت پرداخت وجه چک و اخذ رضایت دارنده چک اقدام و تلاش نماید.
نکته : چکی که بر عهده غیر بانک صادر شود از نظر قانون تجارت چک محسوب می گردد اما مشمول قانون صدور چک نیست.
نکته: چکی که بر عهده یک صندوق قرض الحسنه صادر شود و مورد دو فقره ظهرنویسی هم قرار بگیرد و به علت نداشتن موجودی پرداخت نشود دارنده چک می تواند به طرفیت کلیه امضاکنندگان در محکمه حقوقی طرح دعوا نماید.
نکته : صادر کننده چک می تواند به علت مفقود شدن چک به بانک محال علیه دستور عدم پرداخت چک را بدهد.
نکته : دارنده چک می تواند وجه چک و ضرر و زیان خود را در دادگاه کیفری مرجع رسیدگی مطالبه نماید.
نکته: عنایت بفرمایید وجود چک در دست صادرکننده آن دلیل پرداخت وجه آن و انصراف شاکی از از شکایت است مگر اینکه خلاف این امر ثابت شود.

در چه صورتی صادر کننده چک قابل تعقیب کیفری نمی باشد؟
- در صورتی که ثابت شود چک سفید امضاء داده شده است.
- هرگاه در متن چک وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.
- چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
- هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
- در صورتی که ثابت گردد چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.
نکته : در مورد صدور چک بلامحل اجراییه علیه کلیه اموال صادر کننده با استثنای مستثنیات دین صادر می شود.
نکته: چک صادره به عهده بانک های ایرانی در حکم اسناد لازم الاجرا می باشند.
نکته: هرگاه در متن چک شرطی درج شده باشد که با تحقق آن شرط چک قابل پرداخت باشد شرط باطل است.
نکته: اگر دارنده چک ظرف 15 روز از تاریخ چک گواهی عدم پرداخت را دریافت کند در این صورت این به منزله واخواست نامه می باشد.
مراحل گام به گام مطالبه وجه چک:
- دادخواست مطالبه وجه چک از جمله دعاوی حقوقی و مالی است بنابراین می توان علاوه بر اصل مبلغ خواسته خسارت تاخیر ؛هزینه دادرسب ؛هزینه وکیل در حد تعرفه را از خوانده طلب نمود.
- در صورتی که مبلغ چک کمتر از 20 میلیون باشد به شورای حل اختلاف محل صدور چک ارجاع داده می شود و در صورتی که مبلغ آن بیش از 20 میلیون باشد به دادگاه محل صدور چک ارجاع می شود
- به منظور ثبت دادخواست مطالبه وجه چک میبایست هزینه دادرسی پرداخت گردد که هزینه دادرسی مبالغ زیر 20 میلیون تومان دو نیم درصد و بالای 20 میلیون تومان سه و نیم درصد مبلغ خواسته است.
- در صورتی که خواهان از اموال خوانده آگاه باشد می توان ار طریق قرار تامین خواسته حکم توقیف اموال وی را تا صدور رای دادگاه اخذ نماید هزینه تامین خواسته بر اساس چک بسیار کم است.
نکته: 2 امتیاز عمده اسناد تجاری نسبت به اسناد عادی و غیر تجاری مسولین پرداخت سند و امکان تامین اموال مسولین پرداخت سند بدون پرداخت خسارت احتمالی است.
نکته: در صورتی که مدیر عامل یک شرکت تجارتی به نمایندگی از طرف شرکت چکی صادر نماید که منتهی به گواهی عدم پرداخت شود مدیر عامل مسولیت کیفری و مسولیت تضامنی و حقوقی متوجه هر دو شخص می باشد.
نکته: در صورتی که چک به نمایندگی از صاحب حساب صادر شود مسولیت صادر کننده و صاحب حساب تضامنی است.
نکته: به موجب قانون صدور چک در صورت صدور چک به وکالت مسولیت پرداخت وجه آن چک به عهده وکیل و موکل متضامناً میباشد.
طریقه مطالبه وجه چک از ضامن:
اگر فردی ظهر چک در وجه حامل را امضاء کند به عنوان ضامن چک محسوب می شود البته مسولیت ضامن چک مسولیت حقوقی بوده و نمی توان از ضامن شکایت کیفری نمود در این حالت دارنده چک باید حتماً ظرف مدت 15 روز از تاریخ سررسید چک نسبت به برگشت زدن آن اقدام کند و نهایتاً ظرف یکسال علیه شما دادخواست مطالبه وجه چک را به مرجع قضایی تقدیم کند.
با پشت نویسی چک مسولیت پرداخت مبلغ چک بین صادر کننده و ظهرنویس به طور تضامنی است یعنی دارنده چک می تواند کل مبلغ چک را از هرکدام از دو نفر فوق که میسر باشد وصول کند.
چنانچه مبلغ چک توسط ظهرنویس پرداخت گردد ظهرنویس می تواند به طرفیت صادر کننده چک و یا ایادی قبل از خود دادخواست مطالبه وجه چک دهد.
نکته : به موجب قانون تجارت برای صدور چک فقط امضاء صاحب چک لازم است و نیازی به مهر یا اثر انگشت نمی باشد.
نکته: مستنداً به قانون تجارت صرف امضاء در ظهر چک حاکی از ضمانت است.
نکته: صدور چک ذاتاً عمل تجارتی محسوب نمی گردد.
نکته: مسولیت تضامنی امضاکندگان چک در صورت عدم تادیه از سوی محال علیه محقق می گردد.
نکته:دارنده چک هر وقت بخواهد می تواند به ضامن مراجعه کند اما به ظهرنویس چک ظرف 15 روز یا 45 روز طیق ماده 315 قانون تجارت می تواند مراجعه کند.
نکته: طبق قانون تجارت و رویه محاکم قضایی دفاتر تجاری سند رسمی و چک سند عادی لازم الاجرا محسوب می شود.
نکته: دعوای مطالبه وجه چک از ظهرنویس به شرطی مسموع است که اگر چک از یک نقطه به نقطه دیگر ایران صادر شده باشد فاصله بین تاریخ صدور چک تا صدور گواهی عدم پرداخت بیش از 45 روز و اگر چک در همان مکانی که صادر شده است باید تادیه گردد بیش از 15 روز نباشد.
ثبت چک های جدید در سامانه صیاد:
وکیل برای وصول وجه چک توضیح می دهد: با شروع سال جدید 1400 و از زمان آغاز فعالیت رسمی بانک ها ثبت دسته چک های جدید که به چک های صیادی معروف هستند در سامانه صیاد شوند به موجب قانون اصلاح قانون صدور چک و به منظور در نظر گرفتن هر چه بیش تر حقوق دارنده چک و نیز کاهش صدور چک بلامحل و کاهش دعاوی مربوط به مطالبه وجه چک و یا صدور اجراییه برای چک صادر کننده و دریافت کننده دارای تکالیفی هستند که عبارت است از :
- صادر کننده چک باید مندرجات داخل چک مانند اطلاعات هویتی ذینفع چک یعنی کسی که چک را در وجه او صادر می کندو نیز تاریخ سررسید چک علاوه بر اینکه در داخل چک درج می نماید باید در سامانه صیاد هم ثبت کند از ابتدای سال جدید صدور چک در وجه حامل منع قانونی دارد و چک در وجه حامل وصول نخواهد شد.
- ذینفع چک نیز باید با استعلام از سامانه صیاد مندرجات چک را با اطلاعات ثبت شده در این سامانه تطبیق دهد.
- در قانون جدید انتقال چک به شخص ثالث نیاز به پشت نویسی چک ندارد و باید اطلاعات هویتی ذینفع جدید در سامانه صیاد ثبت گردد.