وقتی شخصی فوت می کند دارایی او ترکه به شمار می آید و در این جاست که وقتی برخی از وراث بین خود اختلافی دارند یا اینکه عده ای در خارج از کشور هستند و امکان حضور در داخل کشور را ندارند از وکیل برای تقسیم ترکه کمک می گیرند و وکیل برای تقسیم ترکه کسی است که با دانش فنی و تخصصی که در این زمینه دارد سعی میکند از سریع ترین راه ممکن به موکل خویش کمک کن تا به احقاق حقوق خویش برسد.
گاهی مواقع بین وراث اختلاف است و یا وراث متعدد هستند و هریک نمی توانند پیگیر امور مربوط به خود باشند این است که این امور را تقسیم ترکه را به وکیل تقسیم ترکه می سپارند و هر یک از وراث به تنهایی و هم چنین ولی ، وصی، قیمو امین غایب نیز می توانند شخصاً مراجعه به دادگاه برای تقسیم ترکه داشته باشند یا اینکه امور خود را به وکیل تقسیم ترکه بسپارند.
برخی از مشکلاتی که برای افراد در زمینه ارث و میراث یا تنظیم وصیت نامه و یا بخشش و وقف اموال وجود دارد به دلیل ما آگاهی از قوانین در این خصوص است که وکیل ارث می تواند با دریافت هزینه افراد را از قوانین و رویه مراجع قضایی در خصوص ارث و دعاوی مرتبط با آن مطلع نماید.
سوال زیادی که با دفتر وکالت ما تماس گرفته می شود و پرسیده می شود این است که هزینه وکیل برای تقسیم ترکه چقدر است همانطور که هر پرونده ای شیوه رسیدگی خاصی را دارد و ونده تقسیم ترکه نیز همین طور است و عوامل مختلفی مانند پیچیدگی پرونده ارث و میزان جمع آوری ادله مربوط به آن در میزان هزینه متفاوت است به خاطر همین موضوع است که ما به افراد می گوییم قبل از هر چیزی به دفتر وکالت ما مراجعه کنید تا پرونده شما از هر لحاظ بررسی شود و در نهایت قیمت و حق الوکاله تعیین گردد.
این سوال بسیاری از افراد است که با ما در ارتباط هستند و در پاسخ به این عزیزان باید بگوییم که وراث در صورتی می توانند اقدام به تقسیم ترکه نمایند که ابتدا گواهی انحصار وراثت را اخذ کنند و پس از اخذ گواهی انحصار وراثت که حاکی از این است که ورثه متوفی چه کسانی هستند و میزان سهم الارث آنان چقدر است .
در موضوع تقسیم ترکه اگر بین وراث اختلافی نباشد دعوا غیر ترافعی نام دارد اما اگر بین آنان اختلاف باشد دعوای تقسیم ترکه ترافعی می شود که در این جا وراث برای جلوگیری از تضییع حقوق خود سعی می کنند از وکیل تقسیم ترکه استفاده نمایند و البته در بعضی مواقع نیز وراث به خاطر مشغله کاری که دارند ترجیح می دهند از وکیل تقسیم ترکه استفاده نمایند و یا اینکه در خارج از کشور اقامت دارند که در این صورت امور مربوط به تقسیم ترکه را به وکیل تقسیم ترکه واگذار می نمایند.
برای تقسیم ترکه گرفتن گواهی انحصار وراثت ضروری و مهم است و اولین اقدامی که بعد از فوت هر شخصی باید انجام شود گرفتن گواهی انحصار وراثت است این گواهی نوشته ای است که در آن تعداد وراث و میزان سهم الارث هر یک از آنان و تاریخ فوت متوفی نیز در آن قید می گردد.
وراثی که بین آنها اختلاف است ابتدا باید دادخواست تقسیم ترکه بدهند سپس دادگاه با بررسی که انجام می دهد به وراث می گوید که آیا اموال قابل تقسیم هستند یا خیر و اگر قابل تقسیم باشد که مال و ترکه بین وراث تقسیم می گردد در غیر این صورت از طریق مزایده فروخته می شود و سپس بین وراث تقسیم می شوند.
آنچه از متوفی به عنوان دارایی و مال و اموال و بدهی برای وراث بر جای می ماند به نام ترکه از آن یاد می شود منظور از ترکه دارایی مثبت و دارایی منفی است و فقط دارایی مثبت به ورثه می رسد و دیون و بدهکاری متوفی به ارث نمی رسد مگر اینکه مال از متوفی به جا مانده باشد و بتوان آن دیون را از آن اموال پرداخت کرد در واقع باید قبل از تقسیم ترکه نسبت به پرداخت دیون اقدام کرد.
اصولاً مرجع صالح برای رسیدگی به امور انحصار وراثت دادگاه آخرین محل سکونت متوفی است یعنی آخرین شهر یا محلی که متوفی آنجا زندگی می کرده است.
تا زمانی که انحصار وراثت صورت نگیرد هیچ یک از وراث اجازه هیچ گونه دخل و تصرفی در اموال متوفی را ندارند برای انجام انحصار وراثت باید درخواست گواهی انحصار وراثت صورت بگیرد و با ارائه مدارک لازم فرآیند انحصار وراثت به جریان بیفتد.
موجب ارث دو امر است نسب و سبب
نسب مانند پدر ؛مادر ؛جد ؛جده ؛ اولاد و اوالاد اولاد …. و هم چنین خواهر و برادر ؛ عمو و عمع ؛ خاله و دایی
هرگاه معلوم شود که متقاضی تصدیق انحصار وراثت با علم بر عدم وراثت خود تحصیل تصدیق وراثت نموده و یا با علم به وجود وارثی غیر از خود تحصیل تصدیق انحصار وراثت بر خلاف حقیقت کرده است کلاهبردار محسوب می شود.
از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می برند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد.
بر خلاف ظاهر ماده یعنی عبارت (از جمله) زوجیت تنها موردی است که اشخاص به موجب سبب ارث می برند زیرا اولاً بردگی موضوعاً منتفی است ثانیاً با توافق نمی توان کسی را به وراث اضافه کرد .
اگر در شخصی واحد موجبات متعدده ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث می برد مگر اینکه بعضی از آنها مانع دیگری باشد که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع می برد.
حکم ماده 865 قانون مدنی مبین اصل ( عدم تداخل اسباب و جمع اسباب ) است بدین معنا که هرگاه جمه دو یا چند سبب در اجرای قواعد ارث فراهم آید هر سبب نفوذ ویژه خود را دارد .
اجتماع دو سبب ممکن است نسبی یا سببی باشد مثل دختر عموی همسر متوفی یا هر دو سبب نسبی باشد مثل اینکه شخصی هم عموی متوفی باشد و هم دایی او .
در صورت نبودن وارث امر ترکه متوفی راجع به حاکم است.
5.حاکم یا حکومت وارث نیست بلکه به عنوان نماینده و حافظ منافع عموم ترکه را اداره می کند پس اگر شوهری تمام اموالش را برای همسرش که تنها وارث ائست وصیت کند زوجه یک چهارم ماترک را به عنوان ارث و سه چهارم ما بقی را به عنوان وصیت می برد و زاید بر ثلث بودن وصیت نیازی بر تنفیذ حاکم ندارد.
6. حاکم ترکه بدون وارث را به خزانه دولت می دهد تا به مصارف عمومی برسد.
مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی شود مگر پس از اداء حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق گرفته .
ترکه دارایی به جای مانده از مورث است این دارایی اعم است از بخش مثبت یا منفی .
چنانچه متوفی هیگونه دارایی از خود به جا نگذاشته باشد رابطه وراثت ایجاد نمی گردد ولی در فرضی که ترکه برای اداء دیون کافی نیست حق وارث بر آن از بین نمی رود زیرا ترکه دارای شخصیت حقوقی مستقل است.
به همین دلیل ماده 234 قانون امور حسبی مقرر می دارد که ورثه می توانند برای اثبا طلب یا حقی بر متوفی اقامه دعوی کنند هر چند بعد از ثبوت حق چیزی عاید آن ها نشود.
منظور از استقرار مالکیت وارثان انتقال قطعی سهم هر وارث از ترکه به دارایی او و انحلال شرکتی است که از مال طلبکاران موصی لهم و وارثان تشکیل شده است.
مقصود از تحریر ترکه ارزیابی و تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است.
درخواست تحریر ترکه اصولاً اختیاری است مگر در صورت وجود غایب و محجور در ترکه که در این صورت درخواست تحریر ترکه برای امین و قیم اجباری است.
برای میزان ترکه باید همه اموالی که هنگام مرگ در ملکیت مورث بوده است به حساب آید هر چند که پس از آن تلف شود مطالبات مورث را نیز باید بر آن افزود هر چند که از وارثان باشد و در اثر مالکیت مافی الذمه و تهاتر از بین برود. همچنین تمام اموالی که بعد از مرگ به دارایی مورث می پیوندد و سبب آن به وسیله مورث غراهم آمده است جزء ترکه محسوب می شود مثل برنده شدن حساب بانکی مورث بعد از فوت او .
در مقام اثبات باید تمام اموالی که در زمان مرگ در تصرف مورث بوده است را بر اساس قاعده تصرف جزء ترکه محسوب کرد مگر آنکه خلاف آن اثبات شود.
حق قصاص به ارث می رسد ولی زوج و زوجه بر آن حقی ندارند ولی اگر قصاص تبدیل به دیه شود دیه به ترکه تعلق می گیرد و همه از آن ارث میبرند.
حقوق و دیونی که به ترکه تعلق می گیرد و باید قبل از تقسیم آن اداء شود از قرار ذیل است:
قبول بی قید و شرط ترکه اماره قانونی وجود و کفاف ترکه برای پرداخت دیون است ولی وارثان می توانند خلاف آن را ثابت کنند زیرا در حقوق ما وارثان تنها در مورد اموال مورث جانشین او می شوند و دیون به ترکه تعلق می گیرد و ورثه ملزم نیستند که غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند.
وارثی که ترکه را قبول کرده مادام که در آن تصرف نکرده می تواند آن را رد نماید. و همچنین امکان رد ترکه بعد از قبول آن نیز وجود دارذ.
رد ترکه به معنای رد تصفیه ترکه است نه رد مالکیت زیرا تملک ترکه قهری است و به حکم قانون صورت می پذیرد و اراده وارث هیچ نقشی ندارد.
ترتیب و تقدم و تاخر ذکر شده در ماده در هنگام تصفیه باید رعایت شود ماده 870 قانون مدنی پس در موردی که عین ترکه در رهن است و میت مال دیگری برای پرداخت هزینه های کفن و دفن نداشته باشد هزینه های کفن و دفن باید از عین موهوبه برداشته شود همچنین اجرای واجبات مالی بر اجرای وصایا مقدم است.
منظور از تجهیز ؛ هزینه های لازم برای انجام تکالیف مذهبی است تا میت آماده دفن گردد مثل حمل به غسالخانه ؛ غسل دادن و عودت جنازه به قبرستان
هزینه فاتحه و مراسم سوم و هفتم و چهلم جزء هزینه های کفن و دفن و تجهیز نیست.
واجبات بدنی مثل نماز و روزه و حج در صورتی اجرا می شوند که نسبت به آنها وصیت شده باشد.
در صورتی که بر اداء واجبات مالی وصیت شده باشد اجرای آن مقدم بر سایر وصایا است ولو به ترتیب دیگری وصیت شده باشد هم چنین وجبات بدنی را باید بر وصایای تبرعی مقدم دانست.