یکی از مهم ترین موضوعات ثبتی افراز و تفکیک ملک است هرگاه با کلمه مشاع برخورد کنیم باید بدانیم که ملکی وجود دارد بیش از یک مالک دارد و سهم دقیق هر کدام از آن مالکین از نظر عکملیات ثبتی مشخص نشده است و منظور از کلمه افراز این است که ملکی وجود دارد که مشاع است و حالا قرار است آن ملک مفروز شود یعنی تقسیم و مشخص شود.
( هزینه افراز ملک مشاع)
مطالب مرتبط: مراحل انحصار وراثت
وقتی کلمه مشاع را می شنویم ممکن است فقط یک ملک یا زمین مراد و منظور ما نباشد زیرا می دانیم در آپارتمان ها و مجتمع های مسکونی هم فضا هایی وجود دارند که مشاع هستند مثل راه پله ها و بعضی از پارکینگ ها که این فضاها نیز مشترک می باشنداما قابل افراز نیستند سپس افراز ملک مشاع یعنی که ما عموماً با زمینی مواجه هستیم که چون متعلق به چند نفر است و تفکیک نشده و سهم افراد در آن معلوم نیست و با انجام افراز در حقیقت سهم افراد در ملک مشاع معلوم می گردد.
مال منقول و مال غیر منقول
مال منقول: عبارت است از مالی که قابل جابه جایی و نقل و انتقال نمی باشد.
مال غیر منقول : عبارت است از مالی که در مقابل مال منقول قرار دارد و منظور از آن مالی است که قابل جابه جایی نبوده یا در صورت جابه جایی خسارت زیادی می بیند مثل زمین ؛ ساختمان
انواع افراز :
افراز به دو طریق تقسیم می گردد 1. افراز اجباری 2. افراز به تراضی
افراز اجباری بر اساس حکم دادگاه یا تصمیم اداره ثبت تقسیم مال مشاع بین شرکا انجام می شود .
افراز به تراضی: شرکا خود تصمیم ی گیرند مال مشاع را به چه صورت تقسیم کنند.
تقسیم چیست؟
واژه تقسیم اعم از افراز و تفکیک است و برای شناخت دقیق مفاهیم می توانید با وکیل افراز در تماس باشید.
طرق تقسیم ملک:
افراز
تعدیل
رد
فروش
افراز: در صورتی که ملک قابل تقسیم به اجزای متساوی و یکسانی باشد افراز ملک طریقه تقسیم می باشد.
تعدیل: در صورتی که بین شرکا و وراث ملک و اموال متعدد دیگری باشد که در آن ها هم حالت اشاعه باشد در این صورت شرکا با رضایت یکدیگر ملک به صورت مفروز به شریک و باقی اموال به شریک دیگر تقسیم می شود.
رد: صورتی که ملک و مال دیگر که بین مالکین آنها مشاع می باشد ارزش ملک بیش تر باشد و مال دیگر را به شریک دیگر تقسیم می شود و ملک هم متعلق شریک دیگر است و شریکی که ملک به او تقسیم شده است به جهت سهم بیش تری که تملک می کند باید مالی به شریک دیگر بدهد.
فروش: ملک به درخواست هر یک از شرکا و با دستور دادگاه فروخته می شود.
موارد عدم تقسیم ملک مشاع :
تقسیم به ضررر یکی از شرکا باشد به این نحو که با تقسیم ملک شریکی که مالک سهم خود در ملک مشاع می شود قیمت سهم مفروز شریک از سهم مشاعی او کمتر گردد و ارزش ملک با تقسیم ملک کاهش پیدا کند. البته در صورت رضایت شریک به تقسیم تقسیم امکان پذیر می شود مگر اینکه ضرر به قدری فاحش باشد که ممکن نخواهد بود.
بین شرکا به موجب توافق و قرارداد و یا به وجه ملزمی ملزم به عدم تقسیم شده باشند .
مدارک لازم برای طرح درخواست افراز ملک مشاع :
تصویر مصدق سند مالکیت
تصویر مصدق گواهی ثبتی مبنی بر عدم پاسخ شهرداری در مهلت مقرر
تصویر مصدق دلیل حجر یا مفقود الاثر بودن شریک
به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت
جلب نظر کارشناسی ؛معاینه محلی
درخواست استعلام
پشماره پرونده استنادی
(هزینه افراز ملک مشاع)
در صورت صدور حکم قطعی بر غیر قابل تقسیم بودن ملک تکلیف چیست؟
بر طبق ماده 9 آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع ؛ در صورت صدور حکم قطعی بر غیر قابل تقسیم بودن ملک دادگاه شهرستان بر حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکاء دستور فروش آن را به دایره اجرای دادگاه خواهد داد؛مدیر اجرا نسبت به فروش ملک بر وفق مقررات قانون اجرای احکام مدنی مربوط به فروش اموال غیر منقول اقدام میکند.
(هزینه افراز ملک مشاع )
مراحل افراز ملک مشاع در مراجع ثبتی :
وکیل برای افراز ملک مشاع توضیح می دهد: متقاضی افراز باید تقاضای خود را به اداره ثبت محلی در آنجا قرارداد تسلیم نماید و در خواست در اداره ثبت ؛ثبت می گردد درخواست به نماینده ثبت ارسال می شود پرونده و وضعیت ثبتی آن توسط نماینده بررسی می شود و مراتب طی صورت گزارشی مبنی بر چگونگی جریان ثبتی و اینکه آیا نسبت به آن مال سند مالکیت صادر شده یا خیر و اظهارنظر صریح در خصوص امکان یا عدم امکان افراز اموال مشاع به اطلاع اداره ثبت می رسد .
اداره ثبت پس از ملاحظه گزارش نماینده تصمیم لازم مبنی بر قبول کردن یا رد درخواست افراز را اتخاذ و در صورت قبول درخواست افراز روز معاینه محلی را نیز تعیین و به متقاضی اعلام میکنند و پرونده را جهت تهیه اخطار لازم و دع.ت از مالکین و شرکاء ملک بر نقشه بردار ارسال می نماید و در صورتی که تصمیم مبنی بر رد درخواست اتخاذ گردد مراتب به متقاضی افراز و کلیه شرکاء ابلاغ می گردد.
چگونه ملک مشاع را می توان تقسیم نمود؟
اگر شرکا بتوانند با یکدیگر به توافق برسند تراضی بهترین راه و گزینه خواهد بود اما در صورتی که بین شرکا اختلاف باشد می توان از طریق قرعه انداختن سهم هریک را مشخص نمود و در صورتی که در میزان سهم شرکا اختلاف باشد و همه به یک اندازه از ملک بهره مند نشوند ابتدا باید میزان سهام را تعدیل نمود و پس از آن اقدام به تقسیم نمود.
نکته: در صورتی که عملیات ثبتی ملکی خاتمه یافته باشد و ملک دارای سند مشخصی باشد و یا اقدامات قانونی لازم جهت دریافت سند انجام گرفته باشد مراجع ثبتی به دادخواست افراز ملک رسیدگی می کنند.
تفاوت تفکیک و افراز در قانون :
تفکیک و افراز از جنبه های گوناگون با یکدیگر متفاوت اند ؛ملک با داشتن تنها یک مالک نیز قابل تفکیک است وجود حالت اشاعه لازم نیست ولی در افراز باید حتماً بیش از یک مالک و حالت اشاعهخ و اشتراک وجود داشته باشد ؛ تفکیک فقط تقسیم ملک است اما افراز تقسیم ملک همراه با تعیین سهام مالکان مشاعی است و قطعات افرازی به نسبت سهم مالک مشاع به آنان اختصاص می باید.
(هزینه افراز ملک مشاع)
مراحل گام به گام افراز ملک :
دو حالت برای افراز ملک مشاع داریم:
ملک جریان ثبتی خود را پشت سر گذاشته باشد در این صورت تقاضایی مبنی بر در خواست افراز ملک مشاع را به واحد ثبتی محل وقوع ملک ارائه داد.
ممکن است ملک مشاع در زمره املاکی باشد که چجریان ثبتی آن قبلا خاتمه یافته است در این صورت مالکان باید تقاضای خود را به دادگاه عمومی محلی که ملک در آن قرار دارد تقدیم نمایند.
نحوه افراز ملک مشاع :
در واقع یکی از شرکا و یا همه آنها بخواهند به مالکیت خود در ملک به نحو اشاعه خاتمه بدهند که در این صورت باید تشریفات حقوقی و اداری را انجام دهند تا بتوانند مالکیت اشاعه در ملک خود را خاتمه و هریک از مالکین ملک مشاع مالک مفروز عین سهم خود شوند این راه از طریق تقسیم ملک و اموال غیر منقول صورت می گیرد که ابتدایی ترین طریقه تقسیم افراز ملک است.
هزینه افراز ملک مشاع چقدر است؟
در مورد املاکی که تقاضای افراز و تفکیک می شود ارزش معاملاتی روز ملک تعیین هزینه افراز و تفکیک است اگره ارزش معامله انجام شده بیش از ارزش معاملاتی روز باشد.
آیا امکان اعتراض به تصمیم واحد ثبتی در خصوص افراز وجود دارد:
افراز یا عدم افراز همانند رای مراجع قضایی است و با افراز ملک و عدم اعتراض در مهلت تعیین شده هر مالک ملک مشاع می تواند بر سهم خود تسلط پیدا کند اما تسلیم سند مالکیت به واحد ثبت سند مالکیت شش دانگ قطعه ای اختصاصی را تقاضا و دریافت نماید.
تفکیک در اداره ثبت انجام می شود اما افرز هم در اداره ثبت و هم در مراجع قضایی مثل دادگاه نیز قابل پیگیری است.
در افراز رای صادر می گردد ولی در تفکیک صورت جلسه تفکیکی تنظیم می گردد.
در صورتی که بر تفکیک اعتراضی صورت بگیرد موضوع اعتراض در اداره ثبت رسیدگی می شود اما اگر بر افراز اعتراض گردد پرونده جهت بررسی به دادگاه ارسال می شود.
(هزینه افراز ملک مشاع)
تفکیک چیست؟
تقسیم مال غیرمنقول مثل زمین به قطعات کوچکتر را تفکیک می گوییم در حالت تفکیک ممکن است ملک یا زمین متعلق به یک نفر یا چند نفر باشد.
نحوه اجرای حکم قطعی افراز:
بر طبق ماده 8 آیین نامه افراز و فروش املاک مشاع اجرای حکم قطعی افراز تابع مقررات اجرای احکام مدنی خواهد بود.
مطالب مرتبط : وکیل انحصار وراثت
مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی افراز کجاست؟
دو مرجع وجود دارد که وکیل افراز ملک مشاع می تواند درخواست افراز ملک به آن تقدیم کند اولین آن دادگاه عمومی حقوقی و دیگری مراجع ثبتی و برای ارائه آن می بایست دادخواست به طرفین تمامی شرکا تنظیم شود وگرنه به آن ترتیب اثر داده نشده و از طرف مرجع رسیدگی کنند دادخواست رد خواهد شد.
در چه صورتی به دعاوی افراز در دادگاه رسیدگی می شود؟
در صورتی که وراث قصد تقسیم ماترک متوفی را داشته باشند و در این میان مال غیر منقولیی وجود داشته باشد.
در صورتی که عملیات ثبتی ملک پایان نیافته باشد و ملک دارای سند مالکیت نباشد.
در صورتی که قسمتی از ملک مشاع در ملک مجهول المالکی قرار داشته باشد و طبق اسناد ثبتی مالک آن ملک برای ثبت و دریافت سند مالکیت اقدام قانونی به عمل نیاورده باشد .
در صورتی که بین شرکا شخص محجور یا صغیری وجود داشته باشد به دلیل خاص عقلی می بایست در دادگاه ذیصلاح و طبق دادرسی عادلانه افراز ملک مورد بررسی قرار بگیرد و سهم هریک از شرکاء مشخص شود.
مرحله کارشناسی ملک برای افراز ملک مشاع:
در صورت ثبت شدن نمایندگانی برای کارشناسی ملک و انجام عمل افراز فرستاده می شوند که بعد از مراحل اداری و قانونی ملک مورد نظر افراز صورت می گیرد تمامی مالکان بسته به حق و حقوق خود به سهم مورد تایید توسط کارشناس مربوطه خواهند رسید و در این صورت سهم خود را از حالت اشاعه خارج می کنند.
(هزینه افراز ملک مشاع)
آیا برای افراز ملک مشاع اجراییه صادر می شود ؟
حکم افراز نیازی به صدور اجراییه ندارد و جنبه اعلامی دارد و متقاضی می بایست پس از صدور رای آن را به اداره ثبت محل وقوع ملک تقدیم نماید تا پس از انجام مراحل اداری و پرداخت هزینه های لازم پرونده برای متصدی املاک ارسال می گردد تا او بتوانید مشخصات هر قطعه را در دفتر جاری املاک ثبت کرده و سپس سند مالکیت مشاع را باطل کرده و سند جدید را صادر می نماید.
روند کار پرونده افراز در واحد ثبتی:
بر اساس ماده 6 آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع تصمیم مسئول واحد ثبتی به ضمیمه یک نسخه از صورت مجلس و فتوکپی نقشه افرازی در صورتی که ملک قابل افراز اعلام شود به کلیه شرکا ابلاغ می شود تا چنان چه اعتراضی داشته باشند وفق مقررات ماده 2 قانون افراز و فروش املاک مشاع به دادگاه شهرستان محل وقوع ملک تسلیم کنند طریقه ابلاغ مطابق با مقررات ابلاغ در آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا می باشد.
آیا تصمیم واحد ثبتی در خصوص افراز قابل اعتراض است ؟
بر طبق ماده 2 قانون افراز و فروش املاک مشاع تصمیم واحد ثبتی قابل اعتراض از طرف هر یک از شرکاء در دادگاه شهرستان محل وقوع ملک است مهلت اعتراض ده روز از تاریخ ابلاغ تصمیم مورد اعتراض می باشد دادگاه شهرستان به دعوی رسیدگی کرده و حکم مقتضی صادر خواهد کرد حکم دادگاه شهرستان قابل شکایت فرجامی است.
اگر بین وراث محجور یل غایبی باشد برای تقسیم بین آنان چه اقدامی صورت می گیرد؟
وکیل افراز توضیح می دهد:بر اساس ماده 313 قانون امور حسبی مقرر گردیده که اگرر بین وراث محجور یا غابی باشد تقسیم به توسط نمایندگان آنها در دادگاه به عمل می آید.
تکلیف حالت اشاعه و شرکت در حق سرقفلی :
بر اساس رای شماره 1344 حالت اشاعه و شرکت در حق سرقفلی یا حق کسب و پیشه بین مستاجرین عین مستاجره موجب جواز و قابلیت فروش آن مطابق قانون افراز و فروش ملک مشاع نیست.
در افراز ملک مشاع ممکن است با دو حالت زیر روبرو شویم :
الف) ملک جریان ثبتی خود را پشت سر گذاشته است در این صورت باید تقاضایی مبنی بر درخواست افراز ملک مشاع را به واحد ثبتی محل وقوع ملک ارائه کنیم و در این حالت دو وضعیت ظهور می نماید:
ب) ممکن است ملک مشاع در زمره املاکی باشد که جریان ثبتی آن خاتمه یافته است در این صورت مالکان باید تقاضای خود را به دادگاه عمومی محلی که ملک در آن قرار دارد تقدیم نمایند.
اگر بین شرکا اختلاف نظر در مورد فروش ملک مشاع باشد مامور اجرا در مورد فروش اموال از طریق مزایده عمل می نماید منظور از مزایده یعنی ترتیبی است که در آن اداره ؛فروش کالاها و خدمات یا هر دو از طریق درج آگهی در روزنامه کثیر الانتشار و یا روزنامه رسمی کشور به رقابت می گذارد و قرارداد را با شخصی که بیش ترین قیمت را پیشنهاد دهد.
هرگاه از طرف دولت یا شهرداری محلی برای فروش اموال غیر منقول معین شده باشد و فروش در آن محل به عمل می آید اگر محل هایی که معین شده است متعدد باشد فروش در محلی به عمل می آید که برای منافع محکوم علیه ترجیح داده شده است و تشخیص این امر با مدیر اجرا است هرگاه از طرف دولت یا شهرداری محلی برای فروش تعیین نشده باشد محل فروش را مدیر اجرا تعیین می کند موعد فروش را مدیر اجرا نظر به کمیت و کیفیت اموال توقیف شده معین و آگهی می نماید.
آگهی فروش باید ر یکی از روزنامه های محلی یک نوبت منتشر شود آگهی مزبور در محل ملک نیز الصاق می گردد وعده فروش باید طوری معین شود که فاصله بین انتشار آگهی و روز فروش بیش از یک ماه و کمتر از ده روز نباشد در نقاطی که روزنامه نباشد هم چنین در مورد اموالی که قیمت آنها بیش از دویست هزار ریال نباشد آگهی به جای انتشار در روزنامه به تعداد کافی در معابر الصاق و تاریخ الصاق در صورت مجلس قید می شود محکوم له و محکوم علیه می توانند علاوه بر آگهی که توسط قسمت اجرا به عمل می آید آگهی دیگری به خرج خود منتشر نماید.
بله تصمیم واحد ثبتی قابل اعتراض از طرف هر یک از شرکا در دادگاه شهرستانی که ملک در آنجا قرار دارد و مهلت اعتراض ده روز از تاریخ ابلاغ تقسیم مورد اعتراض می باشد دادگاه شهرستان به دعوا رسیدگی کده و حکم مقتضی صادر خواهد نمود حکم دادگاه شهرستان قابل شکایت فرجامی نیز می باشد.
اجرای حکم افراز تابع مقررات اجرای احکام مدنی خواهد بود بنابراین این حکم زمانی اجرا می شود که قطعی شده یا قرار اجرای موقت آن در مواردی که قانون معین می کند صادر شده باشد و این حکم به محکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محکوم له یا نماینده و یا قائم مقام قانونی او کتباً این تقاضا را از دادگاه بنماید در صورت فروش آن را به دایره اجرا دادگاه خواهد داد مدیر اجرا نسبت به فروش ملک بر وفق مقررات قانونی اجرای احکام مدنی مربوط به فروش اموال غیر منقول اقدام می نماید.
حکم افراز نیازی به صدور اجراییه ندارد و جنبه اعلامی دارد و متقاضی می بایست پس از صدور رای آن را به اداره ثیت محل وقوع ملک تقدیم نماید تا پس از انجام مراحل اداری و پرداخت هزینه های لازم پرونده برای متصدی املاک ارسال می گردد تا او بتواند مشخصات هرر قطعه را در دفتر املاک ثبت کرده و سپس سند مالکیت مشاع را باطل کرده و سند جدید را صادر می نماید.
بر اساس ماده 313 قانون امور حسبی مقرر گردیده اگر بین وراث محجور یا غایبی باشد تقسیم به توسط نمایندگان آنها در دادگاه به عمل می آید.
براساس رای شماره 10344 حالت اشاعه و شرکت در حق سرقفلی یا حق کسب و پیشه بین مستاجرین موجب جواز و قابلیت فروش آن مطابق قانون افراز و فروش ملک مشاع نیست.
بر طبق ماده 2 قانون افراز و فروش املاک مشاع تصمیم واحد ثبتی قابل اعتراض از طرف هریک از شرکا در دادگاه شهرستان محل وقوع ملک است مهلت اعتراض ده روز از تاریخ ابلاغ تصمیم مورد اعتراض می باشد دادگاه شهرستان به دعوی رسیدگی کرده و حکم مقتضی صادر خواهد کرد حکم دادگاه شهرستان قابل شکایت فرجامی است.
( هزینه افراز ملک مشاع )
بر اساس ماده 6 آیین نامه قانون افراز فروش املاک مشاع تصمیم مسئول واحد ثبتی به ضمیمه یک نسخه از صورت مجلس و فتوکپی نقشه افرازی در صورتی که ملک قابل افراز اعلام شود به کلیه شرکا ابلاغ می شود تا چنان چه اعتراضی داشته باشند وفق مقررات ماده 2 قانون افراز و فروش املاک مشاع به دادگاه شهرستان محل وقوع ملک تسلیم کنند طریقه ابلاغ مطابق با مقررات ابلاغ در آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا می باشد.