در این مقاله قصد داریم در خصوص سه راه طلاق توافقی و مراحل آن به اختصار توضیحاتی ارائه کنیم قبل از هر چیزی در خصوص طلاق توافقی باید بگوییم که این طلاق به طلاقی گفته می شود که طرفین به هر دلیلی تمایل به زندگی مشترک با یکدیگر را ندارند و در خصوص مهریه ،نفقه،جهیزیه،ملاقات فرزندان با یکدیگر توافق لازم را دارند و به نوعی با هم کنار آمده اند .
مطالب بیشتر : مراحل انحصار وراثت
اگر زوجین تمایل به طلاق توافقی داشته باشند و بخواهند این مرحله را بدون حضور وکیل انجام دهند در ابتدا هر دو با یکی از طرفین باید به سامانه نوبت دهی طلاق مراجعه کنند و با تکمیل کردن مشخصات شناسنامه ای خود یکی از مراکز غربالگری مشاوره را انتخاب نمایند مرکز غربالگری پس از ثبت اطلاعات طرفین و دلایل هریک آنها را به یکی از مراکز مشاوره زیر نظر اداره بهزیستی ارجاع می دهد و جلسات مشاوره که تقریبا ۴۰ الی ۴۵ روز به طول می انجامد و در یک یا پنج جلسه تشکیل می گردد و تعداد جلسات بستگی به شرایط زوجین و مرکز مشاوره دارد سپس گواهی عدم انصراف از طلاق در صورت عدم توافق زوجین صادر می شود و دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به دادگاه خانواده ارسال می گردد و بعد از صدور رای دادگاه زوجین در بازه زمانی ۹۰ روزه می توانند به دفاتر رسمی طلاق مراجعه نمایند.
نکته قابل توجه و خیلی مهم که سوال یکی از کاربران محترم سایت نیز بوده است این است آیا زن و شوهر با توافقی که دارند می توانند مستقیم و بدون دخالت دادگاه به دفتر ازدواج و طلاق مراجعه کنند و نسبت به ثبت طلاق اقدام نمایند ؟
در پاسخ باید بگوییم خیر برای طلاق حتی طلاق توافقی نیز نیاز به صدور رای از دادگاه هستیم و در فرض محال اگر دفترخانه ای بدون رای دادگاه نیز اقدام به ثبت طلاق کند پروانه کسب او باطل می گردد.
آیا با مراجعه به دفتر وکالت فانوس نیز زوجین برای طلاق توافقی باید جلسات مشاوره را طی کنند ؟
اگر زوجین بخواهند طلاق را توسط وکیل دفتر وکالت فانوس ثبت کنند با توجه به تکنیک های قانونی که قانون گذار گذاشته بدون نیاز به طی کردن جلسات مشاوره و تنها در ۲۰ روز طلاق توافقی را ثبت می کنیم شاید سوال شود چطور ؟
یکی از روش های طلاق توافقی این است که ما با زوجین صحبت می کنیم تا طلاق یک طرفه را مطرح کنیم و سپس با مراجعه طرف دیگر یا وکیل وی طلاق را تبدیل به توافقی می کنیم بدون نیاز به رعایت کردن تشریفات قانونی طلاق توافقی که در قانون معین گردیده است .
مدارک لازم برای گرفتن طلاق توافقی :
۱. عقدنامه زوجین
۲. شناسنامه و کارت ملی
۳. ثبت نام در سامانه ابلاغ الکترونیکی
مطالب مفید: وکیل مالیات بر ارث
یکی از موضوعات بسیار مهم در طلاق توافقی مهریه است زمانی که طلاق از مرد باشد در صورت مطالبه زوجه مرد باید تمام حقوق مالی او را بپردازد در صورتی که اموال داشته باشند به میزان مهریه اموال ایشان توقیف می شود و در صورتی که اموالی برای مهریه نداشته باشند نه یه به صورت اقساطی پرداخت می گردد.
اولین راه برای انجام طلاق توافقی راهیست که زوجین هر دو در این مهم توافق خود را اعلام نموده اند یعنی هم مرد و هم زن در خصوص جدایی از یکدیگر و شرایط این امر با هم توافق لازم را دارند ، منظور از توافق یعنی در خصوص شرایطی از جمله حضانت و نگهداری فرزندان ،نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت و مهریه زن توافقات لازم صورت گرفته است .
همانطور که بیان گردید نوعی طلاق است که زن و مرد با وجود تمام مشکلاتی که دارند هر دو برای انجام طلاق رضایت کافی را دارند .
همانطور که می دانیم طلاق دیگری به نام طلاق یک طرفه وجود دارد که در طلاق یک طرفه درخواست طلاق از طرف مرد یا زن می باشد و هر دو با هم در خصوص مسائلی که بیان گردید توافق کافی و لازم را ندارند در طلاق یک طرفه یا آقا قصد طلاق دادن همسر خود را دارد یا اینکه بالعکس آقا قصد طلاق دادن را ندارد ولی خانم قصد ادامه زندگی مشترک را ندارد ، که در نتیجه با توجه به مشکلاتی که در این مسیر وجود دارد ممکن است زن یا مرد به خاطر سختی و مشکلاتی که تحمل می کنند راضی به توافق و طلاق توافقی شوند.
همانطور که در ابتدای مقاله بیان گردید اولین و مهم ترین شرط در طلاق توافقی رضایت هر دو طرف برای انجام طلاق توافقی است و همین رضایت و توافق هر دو طرف است که طلاق را طلاق توافقی می نماید.
مطالب بیشتر : گواهی انحصار وراثت
حق طلاق در قوانین ایران به مرد اختصاص دارد و مرد نمی تواند حق طلاق را از خود سلب نماید و آنچه به عنوان حق طلاق در بین عموم مردم شایع است در حقیقت وکالت در طلاق است که زوج به زوجه وکالت در انجام مراحل طلاق و گرفتن وکیل برای مرد در خصوص انجام مراحل طلاق را می دهد .
قوانین کشور ایران این حق را به شوهر داده است که بتواند هر زمان حتی بدون دلیل به دادگاه خانواده مراجعه کند و از دادگاه تقاضای طلاق همسر را بخواهد که این درخواست طلاق با ارائه دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود البته اگر زوج بخواهد همسر خود را طلاق دهد باید کلیه حقوق مالی او را بپردازد منظور از حقوق مالی یعنی مهریه ، اجرت المثل ایام زناشویی ، نفقه همه و همه باید پرداخت شوند و اگر زوج در این خصوص کوتاهی کند اگر چه این موضوع با اصل طلاق ارتباطی ندارد ولی دادگاه باید تکلیف مسائل مالی و غیر مالی را مشخص کند.
در طلاق یک طرفه توافقی بین زوجین نیست و هر کدام از طرفین خواستار حق و حقوق خودشان هستند و در خصوص مسائلی چون مهریه ،حضانت فرزندان ،نفقه،اجرت المثل توافق لازم را ندارند ، بنابراین کسی که قصد درخواست طلاق یک طرفه را دارد باید مدارک و ادله لازم و کافی را آماده کرده و به قاضی دادگاه ارائه کند سپس قاضی طبق مدارک و ادله ارائه شده شرایط طلاق از طرف مرد را می سنجد و در نهایت در این خصوص تصمیم لازم را می گیرد ،داشتن وکیل متخصص در این امر کمک شایانی به طرفین پرونده طلاق می نماید .
طبق نص صریح ماده 1133 قانون مدنی که بیان می دارد: مرد هر زمان که بخواهد می تواند زوجه دائمی خود را طلاق دهد و بر خلاف طلاق یک طرفه از طرف زن که باید مستندات و دلایل محمه پسندی به دادگاه ارائه دهد در خصوص مرد لازم نیست که دلیلی برای انجام این کار به دادگاه ارائه دهد و در حقیقت بدون کوچک ترین دلیل و مستندی می تواند همسر خود را طلاق دهد البته باید تکالیف مالی که بر ذمه زوج قرار گرفته را اداء نماید مثلا1) در خصوص تعیین و تکلیف مهریه در طلاق از طرف مرد 2)نفقه در طلاق از طرف مرد 3)تعلق گرفتن اجرت المثل ایام زناشویی 4) شرط تنصیف دارایی در طلاق از طرف مرد که اجرا می گردد یعنی اگر مرد بخواهد همسر خودش را طلاق دهد باید نصف دارایی خود را به نام همسری که می خواهد طلاق دهد بزند.
5)حضانت فرزندان مطابق قانون خواهد بود مگر اینکه در این خصوص توافق صورت گرفته باشد.
آیا در طلاق یک طرفه از جانب مرد امکان ارائه دادخواست اعسار وجود دارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم اگرچه در طلاق یک طرفه از جانب مرد باید کلیه حقوق مالی و غیر مالی تعیین تکلیف گردد اما اگر مردی دادخواست اعسار بدهد و اعسار او برای دادگاه محرز گردد این عمل هیچ منافاتی با اصل طلاق ندارد و مرد می تواند با توجه به شرایطی که دادگاه تعیین می نماید حقوق مالی زوجه را بپردازد
یکی دیگر از شروطی که در عقدنامه وجود دارد و زوجین آن را امضا می نمایند شرط انتقال تا نصف دارایی شوهر است و این میزان نباید از نیمی از اموال تجاوز کند اما ممکن است کمتر از نصف اموال باشد مثلا یک پنجم و مقادیری از این قبیل : طبق بند الف ) شرایطی ضمن عقد مندرج در سند ازدواج چنانچه طلاق بنا به درخواست مرد باشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف هسری یا سوءاخلاق و رفتار وی نباشد زوج مکلف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با زوجه به دست آورده یا معادل آن را بصورت بلاعوض به زن منتقل نماید.
نکته : در طلاق یک طرفه از طرف مرد نیز طرفین با داشتن وکیل در اسرع وقت می توانند آن را تبدیل به طلاق توافقی کنند.
در حقیقت طلاق یک طرفه از طرف زن ، خانم قصد گرفتن طلاق از شوهر را دارد و موافقت طرف دیگر را هم در اکثر موارد ندارد.
در قوانین کشور ایران حق طلاق با مرد است و زن بدون داشتن وکالت در طلاق نمی تواند یک طرفه از مرد طلاق بگیرد ولی با وجود شرایطی هر چند دشوار مثلا با اثبات یکی از شرایط دوازده گانه عقد ازدواج می تواند به طور یک طرفه درخواست طلاق دهد :
1)در صورتیکه زوج بدون اجازه زوجه همسر دوم اختیار کند .
2)در صورتیکه مرد مفقود الاثر شده باشد.و بعد از شش ماه از رجوع زن به دادگاه هم چنان پیدا نشود
3)در صورتیکه زوجه از شوهر به دلیل عقیم بودن یا سایر مشکلات بعد از پنج سال زندگی مشترک هم چنان صاحب فرزند نشوند.
4)محکومیت قطعی زوج به دلیل جرمی که خلاف شان و حیثیت خانوادگی زن باشد
5)ترک زندگی مشترک توسط زوج بدون عذر موجه
6) ابتلای مرد به مواد مخدر
7) محکومیت مرد به مجازات حبس برای 5 سال باشد.
8)جنون در حالتی که فسخ نکاح ممکن نباشد مانند جنون ادواری
9)ابتلای زوج به بیماری صعب العلاج
10)سوءرفتار یا سوءمعاشرتزوج به نحوی که امکان زندگی مشترک را مختل سازد .
11)عدم پرداخت نفقه از سوی مرد در حالی که اجبار به پرداخت نیز ممکن نباشد.
12)عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد .
در واقع زن با داشتن وکالت در طلاق می تواند در هر زمان و تحت هر شرایطی خود را به هر نوع طلاقی که در قانون ذکر گردیده مطلقه نماید و هم چنین اگر مهریه خود را نبخشیده باشد می تواند در راستای دریافت آن نیز اقدام نماید، دادن وکالت در طلاق یا حق طلاق به زن بدین معنا نمی باشد که مرد حق دادن طلاق را از خود سلب نموده است بلکه این اختیار را به همسرش نیز اعطا نموده است به عبارت دیگر زنی که از شوهرش وکالت رسمی در طلاق داشته باشد و با آن وکالت نامه به وکیل رسمی دادگستری برای اعطای وکالت مراجعه نماید و در نتیجه دادخوست طلاق توافقی ثبت می شود
نکته : در وکالت در طلاق باید وکالت به صورت بلاعزل داده شود تا منحل نگردد یا اینکه دارای مدت باشد تا در آن مدت زوجه بتواند اقدام لازم را انجام دهد. و همچنین حق توکیل به غیر باید ذکر شود تا زوجه با اعطای وکالت به وکیل دادگستری خود را مطلقه نماید .
در پایان در خصوص سه راه طلاق توافقی با توضیحاتی که ارائه گردید شایان ذکر است در ایران و طبق قوانین فعلی برای طلاق توافقی سه راه قانونی وجود دارد اولین راه که در ابتدای مقاله به طور مفصل بیان گردید همان طلاق توافقی زوجین است که با توافق یکدیگر این امر انجام می گردد.، دومین راه ترائه دادخواست طلاق یک طرفه از طرف زوج یا زوجه سپس اعلام توافق هر دو طرف که این طلاق را تبدیل به طلاق توافقی می نماید و سومین راه زوجه با داشتن وکالت در طلاق که در بین عموم جامعه از آن به عتوان حق طلاق یاد می شود ، زوجه به وکیل دادگستری مراجعه می نماید و با گرفتن وکیل دادگستری خودش را مطلقه می نماید.