این سوال همیشه مطرح است اگر یکی از وراث در مقوله ارث و میراث حاضر به همکاری نباشد تکلیف چیست؟ البته این سوال در دو جا مطرح می شود یکی در ابتدای راه که همان گرفتن انحصار وراثت است و یکی هم بعد از اخذ گواهی انحصار وراثت و در زمان تقسیم و فروش اموال مشاعی که این موضوع عدم همکاری وراث خیلی مطرح می گردد.
این موضوع بسیار پر تکرار است که می پرسند ما می خواهیم انحصار وراثت بگیریم ولی خواهر یا برادرم حضور ندارند و در خارج از کشور هستند یا اینکه با هم اختلاف داریم و راضی به همکاری نیستند در پاسخ باید بگوییم که اصلاً نگران عدم همکاری یا عدم حضور وراث نباشید و اگر تمایل به همکاری وکیل در اخذ گواهی انحصار وراثت هستید تمامی مسائل و مشکلات پیش رو توسط وکیل انحصار ورثه متخصص قابل حل خواهند بود.
عدم حضور یکی از ورثه یا عدم همکاری وراث در تقسیم ارث همیشه یکی از بزرگترین مشکلات املاک موروثی است ،ورثه ای که حاضر به فروش یا همکاری نسبت به ملک موروثی نیست ، معمولاً از آن بهره ای می برد و به بهانه های مختلف حاضر به فروش نمی باشد که در این صورت باید دادخواست تقسیم به دادگاه داده شود که اگر قابل تقسیم باشد دادگاه تقسیم می نماید ولی اگر غیر قابل تقسیم باشد دادگاه با ارزیابی کارشناس آن را به مزایده می گذارد،راه حل دومی نیز در این شرایط وجود دارد که خواهان با تقدیم دادخواست مبنی بر خلع ید مشاعی اقدام می نماید.
اخذ گواهی انحصار وراثت که از طرف شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی صادر می شود و مشخص می کند وراث قانونی متوفی چه کسانی هستند و میزان سهم الارث ایشان از ما ترک چه مقدار خواهد بود.
با فوت هر شخصی رابطه آن شخص با اموالش قطع می گردد و اداره آن اموال به طور غیر ارادی به وراث متوفی می رسد و وراث برای اینکه بتوانند دخل و تصرفی در اموال داشته باشند ابتدا باید گواهی حصر وراثت دریافت کنند اولین کاربرد گواهی انحصار وراثت اختیار یافتن وراث در اداره اموال متوفی است .
۱. شناسنامه و کارت ملی وراث
۲. شناسنامه و گواهی فوت متوفی
۳. استشهادیه محضری
۴. عقدنامه
۵. وصیت نامه رسمی ،اگر احیانٱ تهیه شده باشد.
۱.طبقه اول همسر متوفی پدر و مادر فرزندان متوفی پدر نبود آنها نوه ها
۲.طبقه دوم پدربزرگ و مادربزرگ همسر متوفی برادران و خواهران متوفی
۳.طبقه سوم همسر متوفی عمو ،عمه،خاله،دایی متوفی در صورت نبود آنها فرزندان آنها
۱) پدر و مادر ، اولاد ، اولاد اولاد ۲) اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن ها ۳) اعمام و عمان و اخوال و حالات و اولاد آن ها
۱) زوجه ۲) زوج
طبقه اول از وراث نسبی عبارتند از : (پدر و مادر ، فرزندان ، نوه ها ) اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد نباشد هر یک از پدر و مادر در صورت انفرادی تمام ارث را می برند ، اگر پدر و مادر متوفی هر دو زنده باشند مادر یک سوم و پدر دو سوم می برد اگر برای متوفی اولاد یا نوه از هر درجه که باشد موجود نباشد اگر پدر و مادر هر دو زنده باشند ولی مادر حاجب داشته باشد یک ششم از ترکه متعلق به مادر است ، منظور از حاجب یعنی شخصی از طبقات دیگر که میزان سهم الارث مادر را کمتر می نماید.
میزان سهم الارث دختر :
اگر دختر فرزند منحصر باشد به همراه پدر و مادر متوفی نصف ترکه را خواهد برد و مابقی با توجه به میزان سهم الارث پدر و مادر متوفی بین آنها تقسیم می شود ، اگر متوفی دو دختر یا بیش تر داشته باشد دختران دو سوم ترکه را به ارث می برند.
مطالب مرتبط: انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور
اگر فرزند متوفی پسر باشد چنانچه پسر منحصر یا متعدد باشد به همراه پدر و مادر متوفی همگی در طبقه اول قرار دارند ارث می برند به این صورت که سهم پدر و مادر متوفی یک سوم و مابقی به قرابت به فرزند پسر می رسد که به تساوی بین خودشان تقسیم می کنند در صورتی که متوفی هم فرزند پسر و هم دختر به همراه پدر و مادر داشته باشد سهم پدر و مادر یک سوم است و مابقی بین فرزند پسر دو برابر سهم دختر تقسیم می شود .
برای درخواست تقسیم ارث وراثی که خواهان تقسیم هستند علاوه بر مدارک شناسایی خود گواهی فوت متوفی و گواهی انحصار وراثت را همراه داشته و پس از تنظیم دادخواست تقسیم ترکه علیه سایر وراث به دلیل عدم همکاری در تقسیم ارث طرح دعوا کنند و به حکم قانون فرد مخالف به اجبار ملزم به قبول تقسیم ارث می گردد.
پس از دریافت دادخواست تقسیم ترکه توسط دادگاه پرونده مورد بررسی قرار می گیرد و پس از احراز صحت درخواست و حقوق خواهان دادگاه همه وراث را به دادگاه دعوت می کند ابتدا پیشنهاد تقسیم به تراضی به ورثه داده می شود و در صورت عدم توافق به چگونگی تقسیم دادگاه رأسااقدام به تقسیم می کند اگر اموال قابل تقسیم نباشد اموال مزبور به مزایده گذاشته می شود و پس از فروش سهم هرکس از قیمت اموال داده می شود.
تقسیم به تفکیک: در این روش اموال متوفی توسط کارشناس دادگستری قیمت گذاری شده و ارزش هر مال به وراث اعلام می شود وراث در این روش با پرداخت و یا دریافت مقاله التفاوت قیمت اموال مزبور مالک آنها می شود .
تقسیم به تساوی: در این روش اموال متوفی دارای ارزش یکسانی هستند که مطابق سهم الارث به صورت مساوی به وراث منتقل می شوند.
افراز ملک مشاع یعنی چه ؟
ملک مشاع ملکی است که مالک آن بیش از یک نفر بوده و هر کدام از شرکا در اجزای آن مال دارای سهم می باشند مشخص بودن میزان سهم افراد تاثیری در حالت مشاع آن ندارد و تا زمانی که افراز ملک مشاع انجام نشده هیچ یک نمی تواند دیگری را از تصرف در تمامی مال منع کند در این جاست که دعوای افراز ملک مشاع مطرح می شود و مالک هر ملک مشاعی درخواست جدا کردن سهم خود را از شریک مقابل خواهد داشت.
اموال به چند دسته تقسیم می شوند؟
مال منقول و مال غیر منقول
مال منقول: عبارت است از مالی که قابل جابه جایی و نقل و انتقال نمی باشد.
مال غیر منقول : عبارت است از مالی که در مقابل مال منقول قرار دارد و منظور از آن مالی است که قابل جابه جایی نبوده یا در صورت جابه جایی خسارت زیادی می بیند مثل زمین ؛ ساختمان
افراز به دو طریق تقسیم می گردد 1. افراز اجباری 2. افراز به تراضی
افراز اجباری بر اساس حکم دادگاه یا تصمیم اداره ثبت تقسیم مال مشاع بین شرکا انجام می شود .
افراز به تراضی: شرکا خود تصمیم ی گیرند مال مشاع را به چه صورت تقسیم کنند.
واژه تقسیم اعم از افراز و تفکیک است و برای شناخت دقیق مفاهیم می توانید با وکیل افراز در تماس باشید.
افراز: در صورتی که ملک قابل تقسیم به اجزای متساوی و یکسانی باشد افراز ملک طریقه تقسیم می باشد.
تعدیل: در صورتی که بین شرکا و وراث ملک و اموال متعدد دیگری باشد که در آن ها هم حالت اشاعه باشد در این صورت شرکا با رضایت یکدیگر ملک به صورت مفروز به شریک و باقی اموال به شریک دیگر تقسیم می شود.
رد: صورتی که ملک و مال دیگر که بین مالکین آنها مشاع می باشد ارزش ملک بیش تر باشد و مال دیگر را به شریک دیگر تقسیم می شود و ملک هم متعلق شریک دیگر است و شریکی که ملک به او تقسیم شده است به جهت سهم بیش تری که تملک می کند باید مالی به شریک دیگر بدهد.
فروش: ملک به درخواست هر یک از شرکا و با دستور دادگاه فروخته می شود.
وکیل دستور فروش ملک مشاع توضیح می دهد، هرگاه ۲ یا چند نفر در ملکی به طور مشاع سهیم باشند و هیچ یک از آنان یا حتی ۱نفر از آنان راضی به اشاعه بودن ملک نباشد می تواند از دادگاه تقاضای فروش ملک مشاعی را داشته باشد که در این صورت ملک به مزایده گذاشته می شود و به بالاترین قیمت فروخته می شود و سهم هر یک از شرکاء داده می شود.
مراحل اخذ دستور فروش ملک مشاعی :
برای اخذ دستور فروش از دادگاه اگر جریان ثبتی ملک به پایان رسیده باشد هر یک از شرکاء با مراجعه به اداره ثبت محل وقوع ملک درخواست افراز ملک مشاعی را می دهند ، اداره ثبت مربوطه طبق قانون موضوع را به کارشناس ثبتی ارجاع می دهد و اگر به تشخیص اداره ثبت ملک قابلیت افراز داشته باشد نسبت به افراز ملک اقدام می نماید و در غیر این صورت اگر اداره ثبت اسناد و املاک ملک را قابل افراز نداند رای گواهی عدم افراز را صادر می نماید که این رای نیز ظرف ۱۰روز قابل اعتراض است .
ویژگی دستور فروش :
یکی از ویژگی های دستور فروش این است که بدون اینکه اختلافی باقی بماند دادگاه با رویت گواهی عدم افراز ملک توسط اداره ثبت فورٱ دستور به فروش ملک را صادر می کند ، البته در برخی موارد نیز با رویت گواهی مذکور اقدام به دعوت از شرکاء به عمل می آورد تا در مورد کم و کیف قضیه اطلاعاتی بدست آورد.
نکته : دستور فروش ملک مشاع قطعی می باشد و غیر قابل تجدیدنظر است.
نکته : اجرای دستور فروش ملک مشاع نیاز به صدور اجراییه ندارد و در نتیجه اخذ نیم عشر ( ۵%) مجوز قانونی ندارد.
نکته : هر یک از شرکاء ملک مشاع می تواند در مزایده شرکت کند و ملک مورد مزایده را خریداری کند
تقسیم به ضررر یکی از شرکا باشد به این نحو که با تقسیم ملک شریکی که مالک سهم خود در ملک مشاع می شود قیمت سهم مفروز شریک از سهم مشاعی او کمتر گردد و ارزش ملک با تقسیم ملک کاهش پیدا کند. البته در صورت رضایت شریک به تقسیم تقسیم امکان پذیر می شود مگر اینکه ضرر به قدری فاحش باشد که ممکن نخواهد بود.
بین شرکا به موجب توافق و قرارداد و یا به وجه ملزمی ملزم به عدم تقسیم شده باشند .
تصویر مصدق سند مالکیت
تصویر مصدق گواهی ثبتی مبنی بر عدم پاسخ شهرداری در مهلت مقرر
تصویر مصدق دلیل حجر یا مفقود الاثر بودن شریک
به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت
جلب نظر کارشناسی ؛معاینه محلی
درخواست استعلام
پشماره پرونده استنادی
بر طبق ماده 9 آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع ؛ در صورت صدور حکم قطعی بر غیر قابل تقسیم بودن ملک دادگاه شهرستان بر حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکاء دستور فروش آن را به دایره اجرای دادگاه خواهد داد؛مدیر اجرا نسبت به فروش ملک بر وفق مقررات قانون اجرای احکام مدنی مربوط به فروش اموال غیر منقول اقدام میکند.